رله چیست؟؟ ارائه : مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
حفاظت تجهیزات و دستگاه های سیستم قدرت در مقابل عیوب و اتصالیها ، به وسیله کلید قدرت انجام می گیرد قبل از اینکه کلید قدرت بتواند باز شود ، سیم پیچ عمل کنندة آن باید تغذیه شود،این تغذیه به وسیله رله های حفاظتی انجام می پذیرد . رله به دستگاهی گفته می شود که در اثر تغییر کمیت الکتریکی مانند ولتاژ و جریان ، یا کمیت فیزیکی مثل درجه حرارت و حرکت روغن ( در رله بوخهولس ) تحریک شده و باعث به کار افتادن دستگاههای دیگر و نهایتاً قطع مدار به وسیله کلید قدرت ( در سیستم تولید و انتقال و توزیع ) یا دژنکتور می گردد .
بنابراین به وسیله رله :
• محل وقوع عیب از شبکه جدا سازی شده باعث می شود که سایر قسمتهای سالم شبکه همچنان به کار خود ادامه دهند و پایداری و ثبات شبکه به همان حالت قبلی محفوظ بماند .
• تجهیزات و دستگاهها در مقابل عیوب و اتصالی ها و خطاها محافظت شده و میزان خسارات وارده به آنها محدود می گردد .
به دو علت زیر خطا (اتصالی) می تواند به وجود آید: ارائه: مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
الف – تأثیرات داخلی
تأثیرات داخلی که باعث خراب شدن و از بین رفتن دستگاهها یا خطوط انتقال و توزیع می شود عبارتند از :
فاسد شدن قسمتهای عایق در یک مولد ، ترانسفورماتور ، خط ، کابل و غیره . این ضایعات و امکانات ممکن است مربوط به عمر عایق ، عدم تنظیم صحیح ، عدم ساخت صحیح و یا عدم نصب صحیح عایق باشد .
ب – تأثیرات خارجی
تأثیرات خارجی شامل تأثیرات زیادی است از آن جمله رعد و برق ، اضافه بار که باعث به وجود آمدن حرارت شود ، برف و باران ، باد و طوفان ، شاخة درختها ، حیوانات و پرندگان ، سقوط اشیاء اشتباه در عملیات و خسارتهایی که یه وسیله مردم وارد می شود و غیره .
خطا (اتصالی) به وجود آمده باعث می شود تا : ارائه : مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
وقتی که یک اتصالی در مداری رخ دهد ، جریان افزایش یافته و ولتاژ ( اختلاف پتانسیل ) نقصان پیدا می کند افزایش جریان حرارت زیادی را به وجود آورده که ممکن است منجر به آتش سوزی یا انفجار شود . اگر اتصالی به صورت جرقه باشد ممکن است خسارت زیادی به بار آورد . برای مثال اگر جرقه ای بر روی خط انتقال نیرو به وجود آمده و سریعاً بر طرف نشود خط را سوزانده و باعث پاره شدن آن خواهد شد و نتیجه سبب قطع برق برای مدت طولانی خواهد شد . نقصان ولتاژ که در اثر یک اتصالی به وجود آید می آید برای دستگاههای الکتریکی بسیار زیان آور است و اگر این ولتاژ ضعیف برای چند ثانیه ایی ادامه داشته باشد ، موتورهای مشترکین از کار باز ایستاده ، دوران مولدهای برق نامنظم و نا مرتب خواهد شد پس در صورت وقوع جریان شدید و ولتاژ ضعیف به سبب اتصالی در مدار می بایست به فوریت اتصالی کشف و برطرف گردد و جریان ولتاژ به حالت عادی باز گردانده شود.
رله های جریانی : ارائه : مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
رله های جریانی به منظور حفاظت شبکه های الکتریکی در مقابل عیوب ناشی از خطاهای جریان بکار میروند .
عمده عیوبی که توسط رله های جریانی تشخیص داده می شوند عبارت است از :
þاتصال کوتاه در شبکه
þاضافه جریان
þاضافه بار
þجریان نشتی (ارت فالت)
þعدم تقارن جریان سه فاز
þکاهش بار ( در مورد موتورها)
þافزایش مدت زمان راه اندازی (در مورد موتورها)
þقفل بودن روتور (در مورد موتورها)
حفاظت اتصال کوتاه و اضافه جریان و اتصالی زمین : ارائه: مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
اولین و یکی از مهمترین حفاظت هایی که در یک سیستم وجود دارد حفاظت اتصال کوتاه و اضافه جریان و نشتی زمین می باشد . این حفاظت ها با حفاظت اضافه بار تفاوت آشکاری دارد چون حفاظت اضافه بار بر اساس ظرفیت حرارتی واحد می باشند . در این نوع حفاظت جریان سه فاز توسط سه عدد ترانسفورمر جریان حس می گردند و به رله انتقال می یابند و بر اساس آن حفاظت صورت می گیرد . در مورد حفاظت فوق منحنی قطع رله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا حفاظت صحیح بر اساس آن صورت میگیرد .
این رله ها می توانند دارای دو گروه منحنی قطع باشند :
þ نوع زمان ثابت که پارامتر جریان و زمان به هم وابستگی ندارند و به صورت جداگانه تنظیم می گردند و رله بر اساس جریان تنظیمی در زمان تنظیم شده فرمان قطع را صادر می کنند .
þ نوع زمان کاهشی که در این حالت زمان قطع رله با یک منحنی به جریان عبوری از رله مرتبط می باشد . به این صورت که هر چه جریان عبوری از رله بیشتر گردد زمان قطع رله کمتر خواهد بود .
بسته به عملکرد و نوع استفاده از رله،منحنی های استانداردی برای این رله ها تعریف می گردد که بشرح زیر است :
Standard Inverse Curve (SIT)
Very Inverse Curve (VIT)
Extremely Inverse Curve (EIT)
Ultra Inverse Curve (UIT)
حفاظت سیستم های الکتریکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و امروزه کمپانی های متعددی در حال طراحی و ساخت رله های حفاظتی می باشند . برخی از کمپانی های معتبر که در این زمینه مشغول به فعالیت می باشند را معرفی می کنیم.
Siemens , Alstom , ABB , GE Power , Schneider , CEE , Reyroll
به طور کلی رله های حفاظتی باید دارای مشخصات زیر باشند : ارائه : مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
þسرعت عملکرد : این پارامتر در رله های حفاظتی بسیار حائز اهمیت است چون رله های حفاظتی هنگام خطا موظفند با سرعت هرچه تمامتر بخش های معیوب را از قسمت های سالم جدا نمایند .
þحساسیت : این پارامتر به حداقل جریانی که سبب قطع رله می گردد بر میگردد .
þتشخیص و انتخاب در شرایط خطا : این پارامتر نیز بسیار مهم است زیرا در شبکه هایی که دارای چند باس بار و رله حفاظتی هستند هنگام وقوع خطا می باید قسمت معیوب به درستی تشخیص داده شده و از شبکه جدا گردد و قسمتهای سالم به کار خود ادامه دهد.
þپایداری : این پارامتر به این باز میگردد که یک رله حفاظتی به تمامی خطاهایی که در محدوده حفاظتی خود به درستی عکس العمل نشان دهد و در مقابل خطاهای این محدوده عکس العملی نشان ندهد .
دسته بندی رله های حفاظتی بر اساس پارامترهای اندازه گیری :ارائه : مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
الف) رله های جریانی : این رله ها بر اساس میزان جریان ورودی به رله عمل می کند . حال این جریان می تواند جریان فازها , جریان سیم نول , مجموع جبری جریانهای فازها باشد (رله های جریان زیاد – رله های ارت فالت و .... ) و جریان ورودی رله می تواند تفاضل دو یا چند جریان باشد ( رله های دیفرانسیل و رستریکت ارت فالت )
ب) رله های ولتاژی : این رله ها بر اساس ولتاژ ورودی به رله عمل میکند این ولتاژ می تواند ولتاژ فازها باشد (رله های اضافه یا کمبود ولتاژ و ....) و یا میتواند مجموع جبری چند ولتاژ باشد ( رله تغییر مکان نقطه تلاقی بردارهای سه فاز)
ج) رله های فرکانسی : این رله ها بر اساس فرکانس ولتاژ ورودی عمل میکند ( رله های افزایش و کمبود فرکانس)
د) رله های توانی : این رله ها بر اساس توان عمل می کنند به عنوان مثال رله هایی که جهت توان را اندازه گیری می کنند یا رله هایی که توان اکتیو و راکتیو را اندازه گیری می کنند .
ه) رله های جهتی : این رله ها از جنس رله های توانی هستند که بر اساس زاویه بین بردارهای ولتاژ و جریان عمل میکنند مانند رله های اضافه جریان جهتی که در خطوط چند سو تغذیه رینگ و پارالل بکار می روند و یا رله های جهت توان که جهت پرهیز از موتوری شدن ژنراتور هنگام قطع کوپلینگ آن بکار میرود .
و) رله های امپدانسی : مانند رله های دیستانس که در خطوط انتقال کاربرد فراوانی دارند .
ز) رله های وابسته به کمیت های فیزیکی : مانند حرارت – فشار – سطح مایعات و .... مانند رله بوخ هلتس ترانسفورمرها
ح) رله های خاص : رله هایی هستند که برای منظورهای خاص به کار میروند مثلا رله تشخیص خطای بریکر – رله مونیتورینگ مدار تریپ بریکر – رله لاک اوت و .....
آموزش های علمی و کاربردی در تمامی سطوح ( از ابتدایی تا پیشرفته ) در زمینه های تخصصی و فوق تخصصی برق با
شرکت نیرو پرداز انرژی ، پیشرو در صنعت برق کشور - مدیریت عامل:احسان رحیمی
برخی دیگر از خدمات تخصصی این مجموعه عبارت است از :
- مهندسی و مشاوره در پروژه های ملی
-Setting و Configuration انواع رله های حفاظتی
- تست انواع رله با دستگاههای پیشرفته
-ساخت انواع تابلوی برق در سطوح مختلف ولتاژ و جریان
-تست و بازرسی با ارائه گزارشات کارشناسی و مؤثر
-تست و راه اندازی انواع تجهیزات برقی
-تأمین تجهیزات برقی با انواع برندهای معتبر
- ارائه خدمات به عنوان نمایندگی انحصاری تجهیزات HoldPeak
- ارائه بسته پیشنهادی ارتباطات و برقراری تماس با سیستم VOIP ( از مشاوره و طراحی تا تأمین و اجرا و تست )
و دهها خدمت دیگر -
پیوند دانش و تجربه با شرکت نیروپردازانرژی
ارائه : مهندس احسان رحیمی شرکت نیرو پرداز انرژی
پتیس : کنسرسیوم شرکت های نیروپردازانرژی و مبنا برق البرز - تابلو برق - PETIS
پس از سالها کسب تجربه در صنعت کشور و ارایه خدمات گوناگون در زمینه های مختلف خاصه صنعت برق برآن شدیم تا درراستای گسترش خدمات و نیز افزایش بهره وری سازمانی ضمن تشکیل یک کنسرسیوم منسجم برندی را در حوزه صنعت تابلوسازی ایجاد و معرفی نماییم به این ترتیب کنسرسیوم شرکتهای نیروپردازانرژی و مبنا برق البرز با نام تجاری پتیس را بنیان نهادیم .
منتظر خبرهای بیشتری از ما باشید .
احسان رحیمی مدیرعامل نیروپردازانرژی
مجید غنی پور مدیرعامل مبنا برق البرز
شهرک صنعتی اشتهارد بلوار حسابی شرقی سبلان دوم سهند دوم قطعه٣٤٠٥
تلفن : ٠٢٦٤٤٥٥٣٥٥٧
PETIS - پتیس : (Power Energy & Technology & Industrial Switchgear)
یکی از بهترین و کاربردی ترین هندبوک های موجود در دنیا به نظر من
( احسان رحیمی )
این ABB HANDBOOK می باشد و با توجه به اینکه جواب بسیاری
از سؤالات تخصصی خودم روبا این مدرک پیدا کردم بنابراین تصمیم گرفتم
تا برای استفاده شما عزیزان این مدرک رو ارایه بدم
به نظر من بدون تأمل دانلود کنید .
عنوان: handbook
حجم: 1.76 مگابایت
اراِیه فایل : احسان رحیمی
با سلام و عرض ارادت به شما بازدیدکننده عزیز
ارتباط شما دانش آموختگان و فعالان در صنعت برق باعث رشد بیش از پیش این مجموعه و البته به روزرسانی اطلاعات دوطرف خواهد شد .
Brief Resume Of NPE co
حجم: 767 کیلوبایت
توضیحات: از مشاوره رایگان متخصصان این مجموعه استفاده کنید
ارایه از : Ehsan Rahimi
باسپاس
احسان رحیمی
شناسایی دروغگویی : ( Identification of lying through Body Language )
حرکت هایی که در این بخش به آنها اشاره می شود می تواند نشانگر بی صداقتی و فریبکاری افراد باشد. حتی کسانی که خیلی خوب آنها را می شناسید نیز می توانند به شما دروغ بگویند. مراقب باشید تا توجه زیادی به زبان بدن شما را از موضوع بحث و مکالمه خارج ننماید.
n خنده اجباری: یک لبخند واقعی به سمت بالا امتداد یافته و سبب چین خوردن چشم ها می گردد در حالی که لبخند تصنعی بیشتر شباهت به دهان کجی دارد و نشانه بی صداقتی و دروغگویی است.
n لمس کردن صورت: کشیدن گوش و مالیدن چشم علامت پنهان کاری است. به شما می گویید من قادر به نگاه کردن به شما نیستم. همچنین مالیدن بینی دلالت بر دروغگویی دارد.
n مالیدن چانه: حرکت انگشت اشاره روی چانه بیانگر دروغ، شک و تردید است.
n ضربه زدن ریتمی با انگشتان: این عمل تلاش برای ترک صحنه و گریختن می باشد. از حرکات مشابه ضربات پا به زمین و بازی با جواهر الات
n خاراندن گردن: توسط انگشت اشاره درست زیر گوش
n کشیدن یقه لباس: هنگامی که فردی دروغ می گوید درجه حرارت بدن فرد اندکی افزایش می یابد. دست بطور خودکار بالا می آید تا با شل کردن یقه به هوا اجازه دهد تا داخل لباس گردد.
n خارش بدن: به گفته روانشناسان دروغگو معمولا خودش را 5 مرتبه بطور پیاپی می خاراند.
n حرکات بدن: شانه بالا انداختن
n پوشاندن دهان: گرفتن انگشتان جلوی دهان؛ مفهوم« نباید چنین حرفی را می زدم» این حرکت از ادامه یافتن حرفی که نباید زد جلوگیری می کند.
n دست ها در جیب: فرو کردن دست به داخل ژاکت، پیراهن، بلوز و یا به داخل جیب های شلوار
n دستان مشت شده: مشت کردن دست نیز نشانگر آن است که فرد چیزی را پنهان می کند. در حالی که یک کف دست باز نشانگر رفتار رک و بی تزویر است.
n پاهای بیقرار: هنگامی که پا شروع به ضربه کوبیدن های کوتاه و تاب خوردن می کند، احتمالا دروغی در میان است
n تغییر صدا و لحن: در زمان شکلگیری دروغ تن صدا بالاتر می رود، گوش دهید و ببینید آیا لحن صدا متشنج و با مکث های طولانی مدت جهت یافتن پاسخ، حرف زدن های خیلی سریع و بیش از حد لزوم
n صورت بی احساس: هرگاه چهره کاملا بی احساس بود بیانگر ممانعت از بیان حقیقت است. دروغگویان در پنهان کردن تجلیات احساسی مهارت دارند. از یک شیاد حرفه ای گرفته تا یک همسر فریبکار«چهره خشک و بی روح»
تحقیق از احسان رحیمی
در جلسات Presentation نباید از نقش رفتارهای بدنی به سادگی گذشت.
پنج نکته زیر به شما کمک می کنید تا بهترین رفتار بدنی را هنگام برگزاری جلسه داشته باشید:
1- هنگام صحبت کردن به چشمان مخاطب خود نگاه کنید. هیچگاه به زمین یا به پشت سر مخاطب خود خیره نشوید. این کار مخاطب را عصبی می کند و تمرکز او را از بین می برد.
2- اعتماد به نفس خود را حفظ کنید. حالت باز داشته باشید. از دست به سینه ایستادن پرهیز کنید و شانه های خود را پایین نیاندازید. صورت شما باید بیانگر احساس شما باشد. استفاده به موقع از لبخند می تواند تاثیر مناسبی بر بیننده داشته باشد. حالت رسمی داشتن و یا رسمی صحبت کردن مناسب است اما باید توجه داشته باشید که دراین مورد زیاده روی نکنید. ضمن اینکه با رسمی صحبت کردن به مخاطب خود احترام می گذارید اما باید این اجازه را به مخاطب خود بدهید که به شما نزدیک شود.
3- بخاطر داشته باشید که آرامش در کلام بدنی شما حس اعتماد و باز بودن تفکر شما نسبت به مسئله مورد بحث را به مخاطب منتقل خواهد کرد. از ایستا بودن پرهیز کنید. سعی کنید حرکت داشته باشید و در صورت لزوم از وسایل موجود در محل جلسه استفاده بهینه کنید .
4-در صدای خود نوسان ایجاد کنید. به هیچ عنوان با تن صدای ثابت صحبت نکنید. از حرکات و اشارات دست استفاده کنید.هیچگاه دستانتان را در جیب نگذارید و یا با یک قلم بازی نکنید. دستهای خود را در حالتی باز قرار دهید و از آنها بهره بگیرید.
5-آرام و با دقت صحبت کنید اما در عین آرامش باید احساسات را به مخاطب خود منتقل نمایید.اگر موضوع مورد نظر از مباحث مورد علاقه شما باشد این علاقه به مخاطب شما نیز منتقل می گردد.
تحقیق از احسان رحیمی
متشکل از احسان رحیمی :مدیرعامل - علی خدایاری : رییس هیئت مدیره - علی منصورروستا : نایب رییس هیئت مدیره
مدیر کنترل کیفیت شرکت تولید ملزومات برق
عکس : بازدید از نمایشگاه برق قزوین به همراه داوود محمدی نماینده محترم مردم قزوین در مجلس
عکس : سکوی نفتی ذوالفقار به همراه مهندس شمس بازرس سکوهای نفتی
متخصص در زمینه رله و حفاظت با سابقه تدریس در این زمینه - دارای سوابق متعدد در انجام عملیات Setting & Configuration و متعاقبا تست رله های حفاظتی بر روی انواع برندهای پرکاربرد در دهها پروژه در صنایع مختلف ملی و تولیدی .
سیستم های قدرت وظیفه تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز برای مصرف کننده های الکتریکی را به عهده دارند.این سیستم ها، همانند بقیه سیستم های مهندسی باید به گونه ای طراحی شوند که ضمن اقتصادی بودن از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار باشند. بالا بودن قابلیت اطم ینان یک سیستم، بدین معنا نیست که در آن هیچ گونسیستم های قدرت نیز حالت ه ایرادی به وجود نخواهد آمد بلکه همواره احتمال وقوع حالت های ناخواسته و غیر عادی که موجب اختلال در عملکرد سیستم می شوند، وجود دارد. در های بسیاری وجود دارد که می تواند باعث قطع تغذیه مصرف کننده ها، آسیب رسیدن به اجزاء سیستم، آسیب رسیدن به افراد و... شود.
به طور کلی هر حالت غیر عادی که در عملکرد سیستم به وجود می آید، خطا نامیده می شود. از این حالت های غیر عادی می توان به وقوع اتصال کوتاه، افزایش و یا کاهش بیش از حد ولتاژ، افزایش و یا کاهش بیش از حد فرکانس،افزایش حرارت تجهیزات در اثر توان عبوری بیش از حد از آن ها یا اضافه بار،از سنکرون خارج شدن ژنراتورها و ... اشاره کرد.
اتصال کوتاه ها از مهمترین و پراحتما ل ترین خطاهایی هستند که در یک شبکه به وجود می آید. این خطاها ممکن است بر اثر برخورد یک یا دو فاز با زمین، اتصال دو یا سه فاز به یکدیگر و ... به وجود آیند که در این حالت جریان زیادی در حدود 10 تا 100 برابر جریان عادی، از شبکه عبور می کند.
عبور این جریان می تواند اثرات مختلف و زیانباری روی شبکه داشته باشد که از مهم ترین آن ها می توان به اثرات حرارتی روی تجهیزات اشاره کرد که باعث سوختن و آسیب دیدن عایق آن ها می شود. این امر ممکن است در زمانی در حدود چند ثانیه صورت گیرد. از این رو رفع خطا در یک سیستم باید در کوتاهترین زمان ممکن صورت گیرد. برای تشخیص حالت های غیرعادی در یک شبکه و ایزوله کردن بخش معیوب از سایر بخش ها از سیستم حفاظت استفاده می شود. در اغلب موارد خطاهای به وجود آمده در سیستم قدرت، باعث تغییرات ناخواسته و شدید در اندازه ولتاژ یا جریان می شوند. از این رو تقریبا در تمامی خطاها با اندازه گیری میزان جریان و ولتاژ، می توان وقوع خطا را تشخیص داد .
در سیستم های حفاظت و در مرحله اول با استفاده از ترانس های ولتاژ و جریان، اندازه ولتاژ و جریان کاهش پیدا کرده تا به میزان قابل استفاده برای تجهیزات سیستم حفاظت برسد.از انواع رله ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. رله اضافه جریان
۲. رله های ولتاژی
۳. رله خطای زمین
۴. رله دیفرانسیل
۵. رله زمین محدود شده
۶. رله های فرکانسی
۷. رله بر گشت توان
۸. رله حفاظت در برابر بار نامتقارن
رله حفاظتی در برابر زمان استارت طولانی
رله بوخهلتز
این قوانین طلایی برمبنای تجربه سالیان مدیران مختلف پروژههای بزرگ و کوچک ، تهیه شده و صیقل خورده است ؛ اصول مدیریت پروژه بر مبنای همین دوازده قانون بنا نهاده شدهاند . توجه به این قوانین ، از مرحله آغازین پروژه تا انتهای آن ، نتایج بهتری را به بار خواهد نشاند .
قانون اول : باید به اجماعی بر روی اهداف و نتایج پروژه برسی !
اگر ندانید که قرار است چه چیز را به اتمام برسانید ، اگر ندانید چه چیزی باید تحویل شود ، بعید است که خروجی ارزشمندی ارائه دهید . پروژهای که نتایج آن شفاف نیست محکوم به شکست است . اولین قدم در راه موفقیت پروژه ، تعریف و تعیین دقیق اهداف پروژه است ؛ اهدافی که همه افراد مهم درگیر در پروژه روی آن اتفاقنظر داشته باشند . این تنها کافی نیست که شما بدانید چه کاری میخواهید انجام دهید ؛ افراد کلیدی ، حامیان پروژه و اعضای پروژه نیز باید به آنچه میخواهند انجام دهند ، معتقد باشند و آن را پذیرفته باشند .
قانون دوم : باید بهترین تیم پروژهای را که میتوانی ، بسازی !
گروهی از افراد ماهر ، شایسته و خوب سازماندهیشده ، لازمه موفقیت پروژه است . تشکیل تیم خوب پروژه با انتخاب افرادی توسط مدیر پروژه آغاز میشود ؛ در انتخاب افراد ، به خصوص در مورد پروژههای بدیع باید به هوش و قدرت و سرعت یادگیری آنان بیش از تجربه بها داد . افراد باید توان کار کردن در تیم را داشته باشند و به جایگاهی مناسب در تیم دست یابند . آنان باید حین کار تنها متوجه کار باشند و نه درگیریهای شخصی . گاهی لازم است افراد برای انجام درست کارشان آموزش ببینند . افراد باید بتوانند درطول مدت زمان اجرای پروژه با علاقه کار را دنبال کنند ؛ از اینروست که مدیر پروژه باید راهکارهای لازم برای افزایش انگیزه اعضای تیم پروژهاش را بداند .
قانون سوم : برنامهای فراگیر و مناسب رشد و ترقی تهیه و آن را بروز نگاه دار !
یک برنامه کامل مرکز موفقیت پروژه است . این سند ، محل ارتباط و فرماندهی کل نیروها ، منابع و زمانهای پروژه است . بدون برنامه نمیتوان یک تیم را برای دستیابی به اهداف راهبری کرد . بیشک ساخت یک برنامه به تنهایی کافی نیست ، چرا که مدیر نمیتواند آینده را پیشبینی کند ، از اینروست که برنامه پروژه ، ممکن است بارها و بارها تغییر یابد . دلایل این تغییرات ، کشف حقایق جدید نسبت به واقعیات پروژه ، به مرور زمان و تغییر ذهن و نیازهای افراد مهم درگیر است . گاهی تغییر محدوده پروژه یا تغییرطرح نیز سبب نیاز به این اصلاحات میشوند .
قانون چهارم : میزان منابع موردنیاز ، انسان و تجهیرات را محاسبه کن !
بدون نفرات ، تجهیزات ، ابزار و سرمایه کافی ، هیچ راهی برای انجام تعهدات در موعد مقرر وجود ندارد . مدیر باید توانایی تامین منابع انسانی موردنیاز پروژه خود را داشته باشد ، در غیر این صورت باید اثرات ناشی از کمبود منابع را بررسی کرده، آنها را به اطلاع افراد کلیدی پروژه برساند . تامین منابع کافی برای یک پروژه ، یکی از سختترین وظایف مدیران پروژهها در ایران است .
قانون پنجم : زمانبندی واقعبینانهای تهیه کن !
بدون زمانبندی مناسب ، قبل از آنکه کاری انجام شده باشد ، به موعد تحویل میرسید ! مدیر میتواند با صرف هزینه بیشتر ، منابع ، انسان و ابزار بیشتری تامین کند ؛ اما زمان را نمیتواند به هیچ شکلی تهیه کند ! تقریبا اغلب مدیران ناموفق پروژه ، اعتبار خود را به دلیل رعایت نکردن زمان و تحویل ندادن به موقع نتایج از دست دادهاند .
قانون ششم : سعی نکن بیش از آنچه قرار است انجام شود ، انجام دهی !
البته این به معنای آن نیست که مدیر کمتر از آنچه انتظار میرود ، تحویل دهد ؛ بلکه باید دقیقا چهارچوبهای محدوده پروژه را در زمان ، کیفیت و هزینه رعایت کند . مدیر در ابتدا به تعریف دقیق محدوده پروژه پرداخته و آن را به تایید افراد کلیدی میرساند . پیش از آغاز هر پروژهای ، اهداف و نتایج پایانی باید به تایید همگان برسد ؛ کلیه افراد درگیر در پروژه باید نسبت به آنچه انجام میدهند اطلاعات کافی داشته باشند تا بتوانند به درستی وظایفشان را به انجام رسانند . طراحی شیوه و روشی برای گردش مناسب اطلاعات در پروژه بین کلیه افراد درگیر ، یکی از وظایف مهم مدیر پروژه است .
قانون هفتم : نقش افراد را بهخاطر بسپار !
برخی مدیران پروژه در طول اجرای پروژه فراموش میکنند که اساسا پروژه برای مردم انجام میشود و نتایج آن قرار است در خدمت مردم باشد . موفقیت پروژه بستگی به نظر مردم دارد ؛ برای آنکه مدیر پروژه موفقی باشید باید خود را مطابق نظر مردم و با اولویتهای آنان هماهنگ سازید . فراموش نکنید که مردم پروژه را مدیریت میکنند ، آنها قسمت اعظم کار را انجام میدهند و مردم هستند که از نتایج پایانی خوشحال یا ناراحت میشوند .
اغلب پروژهها برای مردم ، چه آنها که مستقیما در تیم ساخت پروژه درگیرند چه سایرین ، فشارهای عصبی ایجادمیکند ؛ چرا که گروهی از کارهای نو است که تاثیر نتایج آن بر زندگیشان هنوز مشخص نیست . بد نیست بدانید اگر نتایج پایانی پروژه به ضرر مردم باشد اغلب با شکست مواجه میشود !
قانون هشتم : حمایت مداوم مدیریت سازمان و افراد کلیدی را به دست آور !
لازم است مدیر پیش از آغاز کار حمایت افراد مهم درگیر پروژه را به دست آورد . مهارت کلامی و قدرت چانهزنی بالا اینجاست که خودنمایی میکند . این قانون مشابه قانون اول ، اما فراتر از آن است ؛ مدیر در اینجا نه تنها نظر مثبت ایشان را جلبمیکند که آنها را راضی میکند گاهی از نفوذ یا قدرت خود برای پیشبرد کارهای پروژه استفاده نمایند .
قانون نهم : منتظر و مترصد تغییرات باش !
این قانون درکنار قانون سوم معنا دارد . پروژه همواره درمعرض تغییرات گوناگون است ؛ تغییرات محیطی ، تغییر نیازها ، تغییر روش و انبوه تغییرات دیگری که ممکن است برای پروژه رخ دهد . مدیر نباید منتظر تغییرات بماند و پس از رخدادن نسبت به آنها واکنش نشاندهد ؛ بهتر است مدیران بیاموزند که نسبت به تغییرات پیشدستی کنند ؛ مدیران موفق خود عامل ایجاد تغییرند .
تغییر یک اصل در دنیای پرشتاب امروز است . مقابله با تغییرات و اقدامات مناسب در قبال آنان هنر مدیر و برنامهریزان پروژه را مشخص مینماید . چگونگی عمل آنها در قبال تغییرات و انعطافپذیری برنامه ، پروژه را بهسوی موفقیت یا شکست راهبری میکند . به یاد داشته باشید که جهتدهی تغییر ، مطابق امکانات تیم پروژه میتواند نجاتدهنده مدیر و پروژهاش باشد ؛ اگر منتظر تغییر بمانید و آنگاه عکسالعمل نشان دهید ، زمان زیادی را از دست خواهید داد . چشمان خود را برای مشاهده تغییرات بیش از پیش باز بگذارید !
قانون دهم : افراد را ازآنچه تاکنون انجام دادهای مطلع کن !
مدیر باید کلیه افراد مهم درگیر در پروژه را از پیشرفت ، مشکلات و تغییرات پروژه آگاه سازد . او باید از این قانون ساده پیروی کند : آگاهسازی افراد از همه چیز ! مهمترین قانون در دنیای کار ، راستگویی و صداقت است . بهتر است در مواجه با مشکلات حقیقت را با افراد کلیدی در میان گذارید و از آنان در حل مشکلات راهنمایی و حمایت بخواهید .
قانون یازدهم : مبدع کارهای نو و روشهای نو باش !
پروژه یعنی کار نو ! ازآنجا که تقریبا تمام پروژهها در نتایج ، تیم پروژه ، اهداف ، انتظارات و زمان متفاوتند باید مترصد استفاده از روشهای نو ، ابزار نو ، نرمافزارهای جدید ، افراد و متخصصین جدید بود . روشهایی که در گذشته موجب رشد و پیشرفت شدهاند ممکن است نتوانند راهگشای مشکلات حال شما باشند .
قانون دوازدهم : رهبر پروژه باش .
راهبری پروژه ، کار سختی است . رهبری افراد درمیان مسیری نو و ناآشنا بهسوی اهداف نو بسیار مشکل است . رهبری هنری است که به شکل ذاتی در برخی وجود دارد ؛ تنها مطالعه کتب مدیریت کافی نیست . مدیریت تنها خواندن گزارشهای نظارتی ، تایید یا رد پیشنهادات یا صدور فرمانهای لازم در قبال تغییرات ، نیست ؛ مدیریت ، فراتر از اینها ، در همراه بودن با تیم پروژه و ایجاد انگیزه در آنها نهفته است .
مدیر باید بتواند افراد مختلف با سلیقه و افکار مختلف را ، برای دستیابی به یک هدف واحد گردهم آورد و تا پایان پروژه در کنار یکدیگر نگاه دارد ؛ شاید تشکیل تیم آسان باشد ، اما مهم نگاهداری تیم تا پایان پروژه است .
درنگاه اول عمل به این قوانین مشکل به نظر میرسد ، اما موفقیت یا شکست پروژه در عمل به این موارد نهفته است . اساس دانش مدیریت پروژه بر مبنای همین دوازده قانون طلایی ، پیریزی شده است . توجه به این قوانین نشان میدهد که مدیریت پروژه ، همان مدیریت است که اینبار بر مبنای پروژه ظهور کرده است . در نهایت کلیه تکنیکهای مدیریت ، از یک سری اصول پیروی میکنند و با شناخت آنها و اضافه کردن ویژگیهای خاص پروژههاست که میتوان پروژه را به خوبی مدیریت نمود .
یک مدیر پروژه باید دارای چه توانمندیهایی باشد ؟
دامنه عملیاتی پروژهها و اعمال مدیریت بر آنها ، بازهای وسیعتر از محدوده خود پروژه را دربردارد . سازمان اجرای پروژه معمولا به عنوان بخشی از سازمانها ، شرکتها و موسسات دولتی و خصوصی مطرح است . ساختار سازمان اجرایی پروژها ، اغلب متاثر از اقتضا و محدودیتهای استفاده از منابع کاری در آنها هستند . در هرشکلی از سازمان اجرایی پروژه ، این مدیر پروژه است که به عنوان مسئول آن و تحویلدهنده کار مطرح است . در سازمانهای پروژهمدار ، مدیر پروژه کلیه اختیارات و استقلال یک مدیر را دارا بوده ، کلیه بخشها را شخصا مدیریت میکنند . این وضع در سازمانهای وظیفهای که بر مبنای پروژهها طراحی نشدهاند متفاوت است و مدیر در آنها بیشتر یک هماهنگکننده یا پیگیریکننده است .
مدیریت عمومی دربرگیرنده طیف گستردهای از جنبههای مختلف سرپرستی فعالیتهای مستمر است . مهارتهای مدیریت عمومی ، پایه و مبنای اصلی مهارتهای مدیریت پروژه هستند و آگاهی کامل از آنها اغلب برای مدیران پروژه ضروریست . تواناییهای یک مدیر پروژه از دیدگاه PMBOK بهشرح ذیل است :
1 - رهبری
رهبری (Leadership) و مدیریت (Management)، از یکدیگر متمایزند ولی نیاز توامان به آنها در پروژه احساس میشود . مدیریت توجه خاص به سازگاری بین نتایج اصلی حاصله و انتظارات متولیان و مجریان است درحالیکه رهبری شامل موضوعات زیر است :
Ø تعیین اهداف سازمانی : مشخص نمودن اهداف و تبیین استراتژی دستیابی به آنها .
Ø همسوسازی متولیان و مجریان : ایجاد ارتباط و همسوسازی اهداف فردی و ایجاد انگیزه همکاری مشترک بین دستاندرکاران برای حصول به اهداف سازمانی .
Ø ایجادانگیزش : کمک به متولیان و مجریان در ایجاد انگیزه در آنها برای غلبه بر مشکلات محیطی ، قوانین اداری و سایر محدودیتهای فردی .
انتظار میرود در پروژهها ، بهخصوص پروژههای بزرگ ، مدیر پروژه ، رهبر نیز باشد . این رهبری نه تنها در امور پروژه ، که در همه بخشهای ارتباطی اعضای تیم پروژه جریان مییابد .
2- ارتباطات
موضوعاصلی ارتباط (Communicating) تبادل اطلاعات است . طراحی و پیادهسازی جریان درست دادههای دقیق و پردازش مناسب آنها به منظور دستیابی به اطلاعات درست ، از مهارتهای مهم مدیریت عمومی است . انواع روشهای ارتباطی در پروژه گسترده است و طیف وسیعی شامل ارتباطات شفاهی ، نوشتاری ، شنیداری و گفتاری ، رسمی و غیررسمی ، داخلی و خارجی ، عمودی و افقی را دربردارد .
مدیر پروژه باید روش درست انتقال اطلاعات و چگونگی برقراری ارتباط در هر بخش را به دقت طراحی کند تا از گردش مطلوب اطلاعات در سازمان پروژهاش اطمینان یابد . داشتن اطلاعات درست ، دقیق و بههنگام ، از پیششرطهای لازم برای تصمیمسازی است . اهمیت این مساله در پروژهها بهحدی است که PMBOK ، فصلدهم خود را به مساله ارتباطات در پروژه اختصاص داده است .
3- مذاکره
مذاکره (Negotiation) مشاوره و رایزنی با دیگران برای کسب نتیجه و دستیابی به توافقی مشخص است . بسیاری از توافقات با حضور طرفین یا نمایندگانشان و با گفتگو حاصل میگردد . میانجیگری ، حکمیت و داوری ، برخی اشکال گوناگون مذاکره هستند . مذاکرات در پروژهها، بهدفعات و در زمانهای مختلفی صورت میپذیرد .
4- حلوفصل اختلافات
حل مشکلات پروژه (Problem Solving) ، تلفیق توام بیان مسایل روزمره و اخذ تصمیم است . حل مشکلات نیاز به ریشهیابی آنها و یافتن علتومعلولهاست . حلوفصل مشکلات ، شامل تجزیه و تحلیل مساله و تعیین راهحلهای مناسب و سپس انتخاب یکی از آنان ، از فعالیتهای مهم مدیریت است . تصمیمات باید بهموقع اتخاذ شوند و اجرای آنها بهدقت پیگیری شود .
5- تاثیر بر سازمان
توانایی سازمان ، قابلیت انجام بهموقع امور است . برای ایجاد این قابلیت باید هماهنگی مناسب بین اجزای سازمان برقرار گردد و تصمیمات اتخاذشده مدیر بهدرستی توسط افراد اجراشود ؛ اینجاست که مدیران نیاز به هنر اقتدار و علم سیاست دارند تا از طریق نفوذ بر افراد ، تواناییهای سازمان در اجرای بهموقع تصمیمات را افزایش دهند .
برگزاری جلسه یا همفکری گروهی و مشورت یکی از راهکارهای مدیریت برای عملکرد بهینه و حرکت در مسیر از پیش تعیین شده سازمان و همچنین روش نوین و تاثیرگذاری برای رسیدن به اتحاد نظر در بین مدیران هم سطح و راهی برای انتقال و مشخص کردن مسوولیت به پرسنل تحت نظارت می باشد که می تواند در موضوعات و زمینه های مختلف ، بسته به سیاست های سازمان در زمان ها و مکان های مختلف و همچنین با حاضرین و شرکت کنندگان متفاوت برگزار گردد .
برخی ار انواع جلسات :
بررسی امورات جاری درون سازمانی و نقد و بررسی مشکلات و ارایه راه حل ، جلسات تخصصی و فوق تخصصی در زمینه های فعالیت سازمان ، جلسات موضوعی ، جلسات فوق العاده ، جلسه کمیته انظباطی ، جلسه شروع پروژه (kick off meeting ) ، جلسات مالی و ....